Celyad: CAR-T in focus

De voorbije dagen is er veel te doen om T-cellen die kanker aanpakken. Novartis kwam met een primeur door voor het eerst een dergelijke therapie op de markt te brengen terwijl een belangrijke speler op dit vlak, Kite Pharma werd overgenomen door Gilead Pharma voor grof geld. Ook het Belgische Celyad zit op deze kar en kwam reeds met positieve testresultaten.

Kanker is de gesel van deze tijd en bijna iedereen heeft wel iemand in de familie die ertegen vecht of eraan is gestorven. De medische wereld is dan ook naarstig op zoek naar nieuwe methodes om deze ziekte te verslaan want de oudere therapieën kennen op zijn zachtst gezegd een wisselend succes. En kankercellen zijn taaie tegenstanders die zich niet zomaar aan de kant laten zetten.

Vandaag wordt er veel verwacht van immunokankertherapie. Het komt erop neer dat afweercellen van de patiënt zelf (autologe) of van een donor (allogene) in het labo worden geherprogrammeerd zodat ze, eenmaal terug ingespoten, kankercellen kunnen aanvallen. Technisch gezien wordt een Chimeric Antigen Receptor (CAR) in de DNA van een T-cell gebracht waardoor deze laatste bepaalde receptoren op zijn celoppervlakte krijgt die een antigeen (molecuul dat een reactie van het afweersysteem uitlokt) aanwezig op een kankercel meteen herkend. Dit wordt in het jargon aangeduid als CAR T-cell therapie: de engineering van cellen met andere woorden.

Deze therapie wordt al een tijdje gezien als ‘the next big thing’. De voorbije weken haalde deze gentherapie verschillende keren de krantenkoppen. Novartis bracht voor het eerst een dergelijke therapie op de markt, Kymriah genaamd. Het doet de levenskans van kinderen met leukemie aanzienlijk toenemen, een kleine niche. Daarnaast werd Kite Pharma overgenomen door Gilead Pharma. Eerstgenoemde . Het bod van Gilead geeft aan dat grote farmabedrijven er brood inzien en grof geld voor willen betalen.

Niet zonder gevaar

Iedereen is vandaag lyrisch over deze therapie en technologie maar tot voor kort liep niet alles op wieltjes. Dit laatste is bij de meeste onderzoeken trouwens het geval is: het is vallen en opstaan. Zo moest het Amerikaanse Juno Therapeutics eind 2016 opbiechtten dat in studies gebaseerd op CAR-T tegen bloedkanker er over een periode van enkele maanden maar liefst 5 doden waren gevallen. Telkens kregen de patiënten te kampen met bijwerkingen in de hersenen die tot de dood leidden. Juno Therapeutics verloor toen $1 miljard van zijn marktwaarde. De groep blijft wel op dit vlak verder onderzoeken uitvoeren. De biotechgroep heeft hiermee aangetoond dat deze nieuwe manier om kankercellen aan te vallen niet zonder gevaar is.

En Celyad?

Ook op de beurs van Brussel is er een biotechgroep die met deze therapie bezig is: Celyad. De groep onderscheidt zich door de herwerkte T-cellen ook bepaalde kenmerken mee te geven van zogenaamde Natural Killer-cellen (deze herkennen slechte cellen in het lichaam en vernietigen ze). Deze door Celyad gemaakte cellen, CAR T-cell NKR-2 genaamd, slagen erin om kankercellen én hun technieken om het afweersysteem om de tuin te leiden te herkennen en ze zonder negatieve bijwerkingen uit te schakelen. Deze cellen zouden ook langer moeten overleven in het lichaam dan andere die via dezelfde techniek zijn gecreëerd en zich ook moeten vermenigvuldigen zodat ze therapie aan kracht wint.

De pijplijn ziet er anders uit dan bij de meeste biotechgroepen omdat één bepaalde techniek op verschillende kankertypes wordt uitgevoerd en bestudeerd wordt in combinatie met andere therapieën.

Het THINK-onderzoek (THerapeutic Immotherapy with NKR-2), dat u bovenaan de pijplijn ziet, slokt momenteel het leeuwendeel van de middelen op. Begin 2017 werd NKR-2 na een fase Ia-onderzoek bij mensen met 2 hematologische kankers (leukemie en melanomen) veilig bevonden door de Amerikaanse waakhond FDA waardoor de grootschalige THINK-test (1b-fase) kon worden aangevat. Dit onderzoek bestaat uit verschillende stappen. Eerst en vooral wordt bij patiënten met uiteenlopende kankers gekeken of ze stijgende doseringen goed verdragen. De eerste ronde is reeds afgelopen en leverde de verhoopte resultaten op: geen enkele patiënt kon de dosis niet verdragen. In de tweede ronde, die momenteel tegelijk in de VS en Europa loopt, krijgen ze een hogere dosis van NKR-2 toegediend. Daarna volgt nog een derde ronde waarbij de dosis nog wordt opgedreven. De resultaten hiervan worden in het vierde kwartaal van 2017 verwacht.

Eenmaal dit is afgerond gaat Celyad NKR-2 de klinische impact per type kanker bekijken en de test uitsplitsen (14 patiënten per kankertype). Het zal in deze zogenaamde expansiefase de werking op 7 verschillende vormen van kanker tegen het licht houden: 5 solide tumoren (borst-, pancreas-, darm-, blaas- en eierstokkanker) en de 2 reeds aangehaalde hematologische kankers (vormen van bloedkanker). In de twee halfjaar van 2018 zouden de resultaten van deze uitgesplitste testen beschikbaar moeten zijn. Het staat buiten kijf dat dit zeer belangrijk is voor de verdere ontwikkeling.

De overige onderzoeken zitten nog in pre-klinische fase (enkel op dieren) maar rond allogene platform heeft wel al enkele successen geboekt. Met Novartis (niet toevallig) werd een niet-exclusieve overeenkomst afgesloten rond het gebruik van twee allogene CAR-T cellen. De Zwitserse groep mag de technologie gebruiken om medicijnen mee te ontwikkelen.

En nu?

Gezien de gestage toename van de onderzoekskosten (€35 miljoen in 2017 en €40 miljoen in 2018) heeft de biotechgroep nog middelen tot minstens begin 2019. Midden dit jaar had de groep nog €68,8 miljoen cash. U moet er zich wel van bewust zijn dat het risico enorm is want NKR-2 zit nog in een vroeg stadium en heeft nog heel wat te bewijzen. Maar het potentieel is enorm. Als de resultaten gunstig evolueren, is Celyad een goudmijn vooral omdat het verschillende kankers zou kunnen bestrijden. Positief is alvast dat het bedrijf tot begin 2019 geld heeft om de onderzoeken zelf te financieren. De komst van extra partners kan echter niet worden uitgesloten.

Het aandeel is extreem volatiel en beweegt vaak met meer dan 5% op één handelsdag. Op enkele jaren tijd schommelde Celyad tussen 15 en €70, een enorme bewegingsrumte dus. U moet dus over een sterke maag beschikken…