Stikstof is momenteel state enemy numero 1 in Nederland. En dat heeft grote implicaties voor verschillende sectoren. Eén daarvan is de bouw: 18.000 projecten liggen stil. Niet alleen in de woningbouw, maar ook fabrieken en zelfs nieuwe windmolens moeten het ontgelden.
Iedereen in Nederland die bouwt zal ongetwijfeld niet blij zijn. Maar iedere verandering biedt kansen, en de stikstof uitspraak van Remkes biedt er één voor al bestaand vastgoed. Want minder bouwen, betekent minder nieuw aanbod in de vastgoedmarkt.
Wie in stenen zit, heeft dus niets te klagen met de nieuwe stikstofregels.
Er zijn maar weinig zekerheden op de beurs. Zekerheden zijn schaars, en daarom des te waardevoller een zekerheid is als je er één vindt.
Een voorbeeld van zo’n zekerheid is de vergrijzing. Ongetwijfeld zijn er over 10 jaar meer ouderen dan nu. Daarom zal er meer vraag ontstaan naar rusthuizen en zullen we meer zorg nodig hebben.
Dat deze trends zich voltrekt, is geen discussie. Maar of we er morgen effect van zullen zien? Dat waarschijnlijk niet. Een trend is alleen van toepassing voor de lange termijn, laat zeggen 10 jaar. Een trend is niet perse van toepassing op morgen, volgende maand of volgend jaar. Zelfs over enkele jaren hoeft een trend zich niet te voltrekken.
Maar dat een trend, zoals vergrijzing, zich uiteindelijk voltrekt, dat is zeker.
Een nieuwe trend (die eigenlijk al langer bestond), maar nu heel actueel is, is dat we met zijn alleen moeten minderen. Symbool hiervoor is de uitspraak van de Commissie Remkes, die duizenden projecten in zijn greep houdt en wellicht de veestapel zal halveren.
Natuurlijk biedt het voor de boeren en de bouwers heel veel problemen (hoewel je naar mijn mening niet hoeft te klagen als je voor een flink bedrag wordt uitgekocht). Maar de één zijn dood is de ander zijn brood. De uitspraak van Remkes biedt dus ook kansen. Bijvoorbeeld voor al bestaand vastgoed.
Momenteel heerst er nog veel onduidelijkheid rond de stikstofuitspraak. Het lot van de 18.000 projecten die stilliggen is onzeker. Enkele dagen geleden hoopte de bouwsector op een verlossend woord van de Commissie Remkes, dat er een snelle oplossing zou worden gevonden en veel projecten toch weer verder konden.
Maar nee. De provincies besloten dat een mogelijke oplossing nog minimaal een halfjaar zal duren.
Wel is duidelijk dat projecten die in de toekomst het stikstofgehalte kunnen minderen voorrang krijgen, als er weer mag worden gebouwd. Windmolens zullen dus eerder groen licht krijgen dan een nieuwbouwwijk.
Is een nieuwbouwproject CO2 neutraal? Dan zal deze eerder gebouwd mogen worden dan een niet-CO2 neutraal project. Maar wanneer er weer vergunningen worden uitgedeeld? Dat weet niemand.
Of er volgend jaar weer verder mag worden gebouwd, weet niemand dus. Ongetwijfeld zullen er een aantal bouwprojecten door mogen gaan. Maar ook ongetwijfeld een heleboel niet. In Nederland is duidelijk dat de trend minderen is, om natuur te behouden.
Johannes Kramer, de Gedeputeerde Staten van Friesland, vat het mooi samen:
Jongens, het kan gewoon niet meer. We zitten aan de grens van de groei. Jarenlang hebben we op de pof geleefd ten koste van de natuur. Nu wordt de rekening geïnd.
Ook bouwers zitten dus op de grens, waardoor het aanbod nieuwe huizen afneemt. En economieles nummer 1: minder aanbod, is een hogere prijs. Goed dus voor de waarde van vastgoed. Althans in Nederland.
Natuurlijk wordt de waarde ook door vraag bepaald, dus laten we eens de vraag naar vastgoed bekijken. Deze vraag wordt bepaald door het aantal mensen in Nederland, en die blijft stijgen.
Volgens het CBS zijn er in 2030 18 miljoen mensen in Nederland. Nu zijn dat er nog 17 miljoen en nu al is er krapte op de huizenmarkt.
Het aanbod slinkt dus, en de vraag blijft stijgen, met een nu al krappe vastgoedmarkt. De trend is duidelijk.
Vaak wordt het argument gemaakt dat onze inspanningen in Nederland er niet toe doen, als men in het buitenland doorgaat met de huidige koers. Maar ook in het buitenland lijkt men met de ‘minderen trend’ mee te gaan.
Natuurlijk ook een aantal landen niet, zoals nu de Verenigde Staten door president Donald Trump. Maar ook veel landen wel, zoals Duitsland.
Zo werd er in Duitsland onlangs een nieuw beleidspakket aangenomen om actie te ondernemen voor een beter klimaat. Kern van het verhaal: de CO2 moet omlaag. Alle sectoren zullen een steentje bij moeten dragen.
Ook de bouw, die 14 procent van de CO2 emissie voor zijn rekening neemt in Duitsland.
De minderingstrend dus ook een internationaal karakter, en is dus niet alleen Nederlands.
Bij BeursBrink hebben we onlangs een nieuwe gids gelanceerd, waarmee je op deze trend inspeelt, genaamd ‘Vastgoed van de toekomst‘.
Direct zien wanneer Raja een nieuwe kooptip plaatst? Meld je GRATIS aan!
Weet u zeker dat u uw BeursBits-abonnement wilt stopzetten? Door hieronder op Stopzetten te drukken, maak u uw opzegging definitief.