Beleggen in het supermetaal Vanadium (staal & batterijen)

Wat is vanadium?

Vanadium is een overgangsmetaal. Het metaal is licht, sterk en roestvrij. Daarom wordt het voor verschillende doeleinden gebruikt en is het zeer populair in de staalindustrie. Vanadium wordt vrij zelden gevonden in de natuur en is daardoor schaars.

De jaarlijkse productie ligt op slechts 80.000 ton. Ter vergelijking: de jaarlijkse staalproductie ligt op ongeveer 1.700 miljard ton.

Hoewel vanadium schaars is, zal de vraag naar het metaal in de komende jaren fors stijgen. Zo heeft vanadium meerdere toepassingsgebieden. Dit maakt een belegging in vanadium erg interessant.

Tenminste, als je weet hoe je hier in moet beleggen. Het is niet perse makkelijk om in vanadium te beleggen. In dit bericht wordt u wegwijs gemaakt.

Waar wordt vanadium voor gebruikt?

Ongeveer 90% van de totale vraag naar vanadium komt uit de staalindustrie. Kleine hoeveelheden vanadium worden vermengd met staal. Hierdoor wordt het staal makkelijk 2 keer zo sterk.

Daarnaast wordt het staal door dit proces lichter en roestvrij. De staalsector is heel afhankelijk van vanadium. Zonder vanadium is er immers geen goed staal!

Vanadium maakt een optimale verhouding tussen sterke en gewicht mogelijk. Zo maakt vanadium onze voertuigen efficiënter.

Daarom wordt vanadium veel gebruikt in de auto industrie, de luchtvaartindustrie en de ruimtevaartindustrie.

Daarnaast wordt het metaal ook gebruikt voor de productie van gereedschap.

Verder wordt vanadium gebruikt in chemische processen. Zo wordt het gebruikt bij de vervaardiging van keramiek en volgens Jefferson Lab kan men met vanadium in combinatie met andere stoffen supergeleidende magneten produceren.

Jefferson Lab is een Amerikaans overheidsinstituut met betrekking tot energie. Het doet wetenschappelijk onderzoek met hun laboratoria in het veld van energie.

V-Flow Batterijen

Misschien wel het meest belovende toepassingsgebied van vanadium is dat het gebruikt wordt om energie in op te slaan.

Vanadium wordt dus gebruikt voor de productie van vanadium redox batterijen, ofwel V-Flow batterijen. Het is daarom te vergelijken met lithium. Echter heeft vanadium enkele specifieke eigenschappen.

De V-Flow is een herlaadbare batterij en biedt enkele voordelen ten opzichte van andere batterijen:

De meeste batterijen worden opgeladen doordat er een chemische reactie in de batterij plaatsvindt. Deze chemische reactie zorgt ervoor dat chemische energie wordt omgezet in elektrische energie. Bij V-Flow batterijen vindt er geen chemisch proces plaats en hierdoor werken V-Flow batterijen efficiënter.

V-Flow batterijen hebben als voordeel dat deze een zeer lange levensduur hebben. Een V-Flow batterij kan decennia meegaan zonder in te leveren op capaciteit. De batterij zal na 10 jaar even goed werken als op de eerste dag. Ook zal een V-Flow batterij voor zeer lange tijd compleet ontladen kunnen zijn en niet inleveren op vermogen.

Verder zijn V-Flow batterijen efficiënter op grotere schaal. Wanneer men de schaal van een vanadium 2 keer zo groot maakt, zal de capaciteit meer dan 2 keer zo groot worden.

Vanadium batterijen gaan dus efficiënter werken wanneer men deze op grote schaal produceert.

Ook zijn V-Flow batterijen efficiënter in te zetten met betrekking tot het klimaat. Zo werken de V-Flow batterijen bij -40 tot 50 graden Celsius. Dit heeft als gevolg dat de kosten voor temperatuur te onderhouden dalen.

Door deze eigenschappen zijn de kosten van energieopslag bij V-Flow batterijen lager. Zo’n 5 cent per kWh. Batterijen van vanadium zijn dus de ideale uitkomst voor energieopslag op industriële schaal. 

Daarom overklast de V-Flow batterij de concurrentie met betrekking tot energieopslag op grote schaal, zoals de Li-ion batterij.

Is Vanadium een Lithium Killer?

Lithium is op het moment bekender dan vanadium. Gaat hier verandering in komen? Het antwoord hierop is lastig, want beide metalen hebben voor- en nadelen.

V-Flow batterijen hebben een lange levensduur en leveren niet in op capaciteit. Daarnaast werken ze efficiënter op grotere schaal en werken ze in bijna elk klimaat.

Batterijen die uit lithium bestaan gaan echter minder lang mee en slijten sneller. Een lithium batterij zal na een paar jaar niet meer volledig opgeladen en leeggemaakt kunnen worden.

Daarnaast worden lithium batterijen niet efficiënter wanneer een lithium batterij op grotere schaal wordt geproduceerd. Wanneer een lithium batterij 2 keer zo groot wordt, zal de capaciteit ook 2 keer zo groot worden.

Vanadium is dus een lithium killer? Nee, dat is niet zo. Lithium is bijvoorbeeld uitermate geschikt voor accu’s van auto’s. Een accu van een auto is niet groot en hoeft niet heel lang mee te gaan.

Lithium zal daarom worden ingezet voor batterijen die een minder lange levensduur hebben en kleiner zijn. Vanadium krijgt de voorkeur voor batterijen die op industriële schaal moeten werken.

Waar wordt vanadium gevonden?

Vanadium is een vrij zeldzaam metaal in de natuur. Het is daarom niet in veel landen te vinden. De landen met de grootste vanadium productie zijn China, Rusland, Zuid-Afrika en Brazilië.

China van deze veruit de grootste vanadium producent. Zo produceerde China in 2017 43.000 ton vanadium.

Rusland de nummer twee op de lijst produceerde daarentegen slechts 16.000 ton vanadium in 2017. Zuid-Afrika produceerde 13.000 ton vanadium in 2017 en Brazilië produceerde 8.400 ton in 2017.

In China wordt dus meer dan de helft van de wereldproductie vanadium geproduceerd.

Naast dat vanadium direct uit de natuur kan worden gemijnd, wordt vanadium gewonnen uit residuen van olie of uit oude katalysatoren en het wordt gewonnen als bijproduct bij de winning van andere metalen, zoals staal.

Echter wordt er steeds strenger toegezien door overheden op de winning van vanadium. Het is namelijk schadelijk voor het milieu.

Zo heeft de Chinese overheid in 2017 de productie van vanadium tijdelijk een halt toegeroepen om veiligheidsinspecties te treffen met betrekking tot het milieu. Deze tijdelijke halt in productie had een hogere vanadiumprijs tot gevolg.

Echter voert China ook permanente veiligheidsregels met betrekking tot het milieu. Zo verhoogt China de kwaliteitsstandaard van vanadium.

De hogere kwaliteitseisen aan vanadium betekenen dat het gemiddeld genomen voor producenten moeilijker en duurder wordt om aan de huidige productie te voldoen. Hierdoor kunnen we een structureel hogere vanadiumprijs verwachten.

Opmerkelijk is dat vanadium in verschillende etenswaren voorkomt, zoals paddestoelen, zwarte peper, bier en wijn. Wetenschappers geloven dat ons lichaam het metaal in kleine hoeveelheden nodig heeft. Echter is het metaal giftig voor het lichaam wanneer men er te veel van binnenkrijgt.

Welke landen gebruiken vanadium?

China is de grootste gebruiker van vanadium. Het gebruikt ongeveer 40% van de totale wereld consumptie. Naast China zijn Europa, Amerika en Japan grootgebruikers van vanadium. Eigenlijk heeft elk staal producerend land vanadium nodig.

Zo wordt ongeveer 90% van de totale vanadium productie verwerkt in staal. 50% van de totale vanadium productie wordt gebruikt voor HSLA (High Strenght Low Alloy) staal.

Dit is bewerkt staal en biedt vele voordelen tegenover onbewerkt staal. Het HSLA staal wordt veel gebruikt in de auto-industrie. De overige 30% wordt gebruikt voor andere speciale soorten staal.

Slechts 1% van de totale vanadium productie wordt gebruikt voor vanadium batterijen. De markt van vanadium batterijen is daarom nog relatief klein en heeft veel ruimte voor verdere expansie.

De overige 9% wordt gebruikt voor chemicaliën  en voor non-ferro legeringen.

Hoe groot is de totale markt?

In 2017 werd er ongeveer 80.000 ton vanadium geproduceerd in de wereld. Daarnaast is er een voorraad van zo’n 20.000 ton.

De wereldwijde vraag naar vanadium is ongeveer 85.000 ton. Er is dus een grotere vraag naar vanadium dan dat er aanbod is en dat is goed voor de prijsontwikkeling.

Het vraagoverschot in de vanadium markt hoeft echter geen probleem te zijn. Geschat wordt dat de totale wereldvoorraad meer dan 63 miljoen ton bedraagt. Er kan dus nog enorm veel vanadium worden geproduceerd.

Echter komt vanadium ook voort als bijproduct van andere soorten metaal. De ruim 63 miljoen ton vanadium opgeslagen in de aarde bestaat daarom niet uit ‘pure’ vanadium mijnen.

Dit betekent dat het aanbod van vanadium in theorie ruimte heeft om mee te stijgen met de vraag naar vanadium.

Echter zal dit in de praktijk de vraag zijn, omdat overheden steeds meer productie beperkingen opleggen met betrekking tot het milieu. Kijk bijvoorbeeld naar China.

Wat zijn de verwachtingen voor vraag en aanbod van vanadium?

De verwachting aan de vraagkant van vanadium is positief voor de prijs. Verwacht wordt dat de vraag naar vanadium in zowel de staalmarkt als de batterij markt zal stijgen.

In de staalmarkt (veruit de grootste markt) verwachten experts een stijging van 80% voor de komende 3 tot 5 jaar. Vanadium wordt namelijk voor auto’s en vliegtuigen gebruikt.

Auto’s moeten steeds lichter worden en we gaan met zijn allen steeds meer vliegen. Daarom zal over 3 tot 5 jaar de totale vraag uit de staalmarkt ongeveer 129.600 ton bedragen (80.000 x 0,9 x 1,8 = 129.600).

In de batterijmarkt wordt verwacht dat de vraag relatief gezien een nog grotere stijging gaat maken dan in de staalmarkt. Er wordt een stijging verwacht van meer dan 200% in slechts 3 jaar!

In de wereld zal er namelijk flink geïnvesteerd moeten worden in capaciteit voor energieopslag. Groene energie wordt namelijk steeds populairder.

Deze energie kan niet constant worden gewonnen. Zonne-energie wordt alleen gewonnen wanneer de zon schijnt en windenergie wordt alleen gewonnen wanneer de wind waait.

Daarom moet deze energie worden opgeslagen voor periodes dat er geen groen energie kan worden gewonnen.

Vanadium batterijen zijn hier de uitstekende oplossing voor, want de vanadium batterij is uitermate geschikt voor de toepassing op grote grote industriële schaal.

Vanadium heeft dus een enorme potentie in de markt voor energieopslag.

Over de aanbodkant is minder bekend. Waarschijnlijk zal de aanbodkant meebewegen met de vraagkant. Echter zal er een tekort in aanbod blijven bestaan en dit tekort wordt waarschijnlijk alleen maar groter in de komende jaren.

De productie en de verwerking van vanadium is namelijk niet perse positief voor het milieu. Daarom zullen regels van overheden met betrekking tot het milieu de winning van vanadium niet bevorderen.

Hoe is de prijsontwikkeling in de afgelopen 3 jaar geweest?

De prijs van vanadium zit in een stijgende trend en beweegt huidig rond de 15 dollar per pond vanadium. Het vraagoverschot in de markt reflecteert zich dus in de prijs van vanadium.

Eind 2015 zette de vanadiumprijs een all-time-low van 2,58 dollar per pond vanadium. Deze all-time-low was het gevolg van de hoge staalproductie in China (vanadium wordt ook gewonnen als bijproduct van staal). Ondanks een stabiele vraag naar vanadium drukte het grote aanbod uit China de prijzen.

Wanneer men op dit moment had gekocht dan had men een rendement van ongeveer 480% in 2,5 jaar.

Echter, zijn we vandaag op een all-time-high? Nog lang niet. Rond 2005 was de vanadiumprijs zo’n 32 dollar per pond.

Deze all-time-high was het gevolg een aankondiging van de Chinese overheid. Er mocht namelijk alleen vanadium worden geproduceerd die aan hogere kwaliteitseisen voldeed.

Eind 2016 begon de vanadiumprijs te herstellen van de all-time-low in 2015 en vormde in het derde kwartaal van 2017 een top.

Deze top was het gevolg van de tijdelijke halt in productie in China. Hierna volgde een correctie, omdat de productie in China werd hervat.

Na deze correctie is de prijs van vanadium pas echt gaan stijgen, zie de grafiek. Deze stijging is, net als in 2005, het gevolg van de eis van de Chinese overheid dat de kwaliteit van vanadium omhoog moet. Daarnaast groeit de vraag naar vanadium.

Hoe investeer ik in vanadium?

Beleggen in vanadium is lastiger dan het beleggen in andere grondstoffen, zoals olie, zilver of goud. Bij olie, zilver of goud kan men namelijk simpelweg een ETF (Exchange Traded Fund) kopen.

Deze volgt de prijs van de grondstof. Er bestaat zo een directe een-op-een blootstelling aan de prijs van de grondstof. Een ETF is daarom een ideaal instrument om te beleggen in een grondstof.

Echter is het vanaf 2 januari 2018 (tijdelijk) niet meer mogelijk om in bepaalde ETF’s te beleggen. Dit is het gevolg van de Europese MiFID II wetgeving. Deze wet wil de kopers van ETF’s en dergelijke financiële producten beter beschermen.

De partijen die ETF’s uitgeven moeten vanaf 2 januari 2018 de informatie rond de ETF in de taal van de koper uitgeven. Veel uitgevers kiezen ervoor om informatie over ETF’s slechts in het Engels aan te bieden. Wanneer informatie over ETF’s in het Nederlands wordt aangeboden, kunnen wij als Nederlandse consument weer ETF’s kopen.

Voor vanadium bestaat er dus geen ETF om in te beleggen. Het is daarom niet mogelijk om direct in vanadium te investeren en er is geen mogelijkheid om een een-op-een blootstelling aan de prijs te hebben. Men zal altijd deels afhankelijk zijn van het management van een bedrijf.

Wanneer men in vanadium wilt investeren, moet men dit op een indirecte manier doen. Op een indirect manier investeren wilt zeggen dat er aandelen moeten worden gekocht die blootstelling hebben aan de vanadiumprijs.

Denk hierbij aan mijnbouwbedrijven die vanadium winnen. Een hogere vanadiumprijs betekent hogere winsten voor deze mijnbouwbedrijven en dit betekent dan weer een hogere aandelenkoers voor u als belegger.

Men kan in principe op twee manieren beleggen in vanadium mijnbouwbedrijven. Vanadium mijnbouwbedrijven die slechts voor een gedeelte opereren in de vanadium mijnbouwsector. Of vanadium mijnbouwbedrijven die zich volledig focussen op de winning van vanadium.

Vanadium mijnbouwbedrijven die slechts voor een gedeelte opereren in de vanadium mijnbouwsector opereren ook in de mijnbouwsector met betrekking tot andere metalen. Bijvoorbeeld in de lithium of zilver mijnbouw.

Wanneer men in vanadium wilt beleggen en aandelen koopt van deze bedrijven belegt men dus ook in andere grondstoffen. Dit heeft niet onze voorkeur. Men heeft immers geen volledige blootstelling aan vanadium, maar slechts een gedeeltelijke. Daarnaast heeft men nog eens blootstelling aan de prijs van andere (wellicht ongewenste) metalen.

Een voorbeeld van zo’n bedrijf is Syrah Resources Ltd. (SYR). Dit is een Australisch mijnbouwbedrijf en is bijvoorbeeld actief in Mozambique waar het veel grafiet produceert.

Wanneer men in dit bedrijf belegt heeft men, naast blootstelling aan de vanadiumprijs, ook een grote blootstelling aan de prijs van grafiet. Niet perse voordelig.

Wanneer men in vanadium wilt beleggen, gaat onze voorkeur uit naar een ‘pure play’ bedrijf die zich volledig of bijna volledig richt op het winnen van vanadium.

Dit biedt een bijna volledige blootstelling aan de prijs van vanadium en geen blootstelling aan de prijs van andere metalen. Deze bedrijven zijn echter schaars, maar ze bestaan wel.

Waar begin ik met investeren?

Om te kunnen beleggen zal men een account aan moeten maken bij een broker. Een broker is een tussenpersoon die de handel in aandelen of andere financiële producten mogelijk maakt.

Door een broker hoeft men niet meer perse via de bank te beleggen. Dit brengt enkele voordelen met zich mee. Bijvoorbeeld dat het beleggen via een broker minder kosten met zich meebrengt dan beleggen via de bank.

Lage kosten is een van de belangrijkste aspecten die een broker kan bieden. Elke euro die aan transactiekosten opgaat kan immers niet belegt worden. Wees daarom zuinig met transactiekosten.

De twee grootste brokers in Nederland zijn DeGiro en BinckBank. BinckBank heeft als voordeel dat het gebruiksvriendelijk is en dat men gratis transactietegoed krijgt wanneer men een account opent.

Echter biedt DeGiro veruit de laagste transactiekosten. De transactiekosten bij DeGiro zijn ongeveer 70 tot 90% lager dan de gemiddelde kosten van brokers. DeGiro is daarom een ideale partner voor de langere termijn.