Wat met de euro?

De Europese eenheidsmunt is de voorbije maanden tegenover de dollar flink teruggezakt. Hoe moet het nu verder met de euro, zeker nu de zieke man van Europa, Italië voor de afgrond lijkt te staan?

Snelle afdaling
Het kan verkeren op de valutamarkten. Heel 2017 is er geen houden aan de euro en stijgt ze van 1,04 tot 1,24, Begin 2018 gaat de EUR/USD-verhouding verschillende keren boven de 1,25 en lijkt een verdere doorbraak een zekerheid. Plots draait het sentiment echter en wordt de munt gedumpt. Vandaag noteert de euro onder de 1,17 en staat ze op het laagste niveau van de afgelopen zes maanden.

De neergang van de euro is snel gegaan en ligt zowel aan de sterkte van de dollar zelf als aan de inherente zwakte van de euro, die van tijd tot tijd komt bovendrijven. De belangrijkste reden waarom het zo snel bergaf kon gaan, heeft echter te maken met het oplopende rente- en inflatieverschil tussen de twee economische blokken. Tot voor kort ging de markt ervan uit dat de ECB snel haar monetaire politiek zou gaan verscherpen waardoor het renteverschil tussen de VS en Europa slechts beperkt zou gaan toenemen.

Dat draaide echter anders uit. In Europa vielen verschillende macro-cijfers tegen en was de dynamiek uit het herstel terwijl de inflatie niet verder opliep. In de VS daarentegen bleef het macro-economisch wel de goede kant opgaan en nam de inflatie verder toe. De Fed zou een tandje moeten bijsteken in zijn renteverhoging indien ze de inflatietoename in toom zou willen houden, redeneerden de markten. Dus het renteverschil zou sneller toenemen niet trager. Ook op de obligatiemarkten werd nattigheid gevoeld zodat de 10-jarige Amerikaanse rente vlotjes door de 3%-grens, die als een pijnpunt wordt gezien, ging.

Onderliggende zwakte
Voorts mag niet uit het oog worden verloren dat de markt naar het einde van 2017 toe een vrij eenzijdig positie had ingenomen: namelijk die van overwegend long euro. Als er dan plots een kink in de kabel komt en de posities moeten worden teruggedraaid dan kan het inderdaad snel gaan.

De belangrijkste reden voor de inherente zwakte van de euro is echter al jaren aanwezig: de enorme overheidsschuld van enkele landen in combinatie met politieke onzekerheid (of moeten we zeggen de ruk naar populisme en anti-Europees sentiment). De voorbije dagen zijn deze twee elementen terug van weggeweest nu de Italiaanse politieke situatie volledig dreigt te ontsporen en er geen regering kan gevormd worden. Italië heeft goed bestuur nodig want met een overheidsschuld van 130% van het BBP en een al bij al zeer zwakke economische toestand is er niet veel ruimte meer om te talmen. De gevolgen van die onzekerheid laten zich op de obligatie- en markten raden. Het verschil tussen de 10-jarige Italiaanse overheidsrente en de Duitse explodeert terwijl de de Italiaanse beursindex, de FTSE MIB-index op enkele beursdagen tijd bijna 10% kwijtspeelde.

Duw in de rug van de beurzen
Die zwakke euro van de voorbije maand is niet zonder gevolgen geweest voor de Europese beurzen. De Franse CAC40-index zette een nieuw record neer terwijl de Duitse Dax op anderhalve maand 10% wist aan te dikken. Ook de Italiaanse index deed sinds begin april zijn duit in het zakje. Voor veel Europese multinationals kwam die euro-verzwakking als geroepen want in Q1 vielen veel resultaten tegen precies door negatieve valuta-effecten. In Q1 van 2017 lag de EUR/USD nog op 1,06 terwijl dat in dezelfde periode een jaar later zo’n 1,23 was. Voor dollarverdieners, en dat zijn er heel wat, was dat een ramp.

Sinds kort kan een verzwakkende euro evenwel geen steun meer verzekeren voor de beurzen omdat de zwakte van de euro nu vooral wordt ingegeven door de problemen in de eurozone zelf, zoals aangegeven hierboven. Deze laatste zouden het prille economische herstel in de kiem kunnen smoren en het vertrouwen van bedrijven en consumenten een serieuze knauw kunnen geven. En dat is zeker geen goede zaak voor het Europese bedrijfsleven.

En nu?
En dan is er de vraag van één miljoen: wat gaat de euro nu doen? Een sluitend antwoord geven op deze vraag is onbegonnen werk. Muntbeweging zijn immers extreem moeilijk om te voorspellen en als je denkt dat een bepaalde trend zich heeft afgetekend, wordt de kar gedraaid. Toch denken we dat de eurodaling nog niet ten einde is.  De kans is niet onbestaande dat de euro verder wegzakt en in eerste instantie het 1,15-niveau test. Daarna behoort een verdere afdaling tot 1,10 tot de mogelijkheden, zeker als de politieke onzekerheid blijft aanhouden. Want ook Spanje voor het ogenblik niet vrij van politieke besognes.

Maar dollarzwakte zou daarna weer de bovenhand kunnen krijgen want in de VS is de economische dynamiek ook stilaan kracht aan het verliezen en sommige waarnemers maken reeds gewag van een nakende recessie. Als de Fed op de rem zou gaan staan, dan valt een belangrijke reden voor dollarsterkte plots weg.