Het grootste hedgefund? De Zwitserse Centrale Bank!

Ik vraag me soms af hoe de beurzen er toch in slagen om zoveel veerkracht te tonen. Niet alleen stijgen ze jarenlang aan een stuk alsof het een lieve lust is maar ook na een zeldzame, korte inzinking herstellen ze zienderogen. Zijn het de sterke bedrijfsresultaten? De aantrekkende wereldwijde groei? De lage renteomgeving? Zeker. Een grote onzichtbare hand is alvast de aandelenaankoop van enkele centrale banken die geld kunnen creëren uit het niets. En de Zwitserse Centrale Bank is de onverwachte kampioen op dit vlak.

Hedge fund met extra hefboom
De Zwitserse Centrale Bank heeft zich sinds enkele jaren in een avontuur zonder weerga gestort. Het begon allemaal omdat de Zwitserse frank (CHF) te sterk in waarde toenam. Beleggers gebruikten de CHF als toevluchtsoord in bange dagen waardoor de munt bijna constant apprecieerde. Om deze beweging een halt toe te roepen, creëerde of drukte de bank franken, verkocht die op de markt voor dollars en euro’s. De bank bouwde gigantische valutareserves op en vond er dan uiteindelijk niets beter op om dit geld in de aandelen- en obligatiemarkten te beleggen. Ja, u leest het goed. Het drukt geld en pompt een deel ervan in de aandelenmarkten! En kan dit naar eigen goeddunken doen.

Op kwartaalbasis publiceert de bank een Amerikaans kwartaaldocument 13-F (verplichting door de SEC voor beheerders met meer dan $100 miljoen activa onder beheer) waarin heel veel informatie terug te vinden is. De gehele portefeuille staat erin en de link vindt u hier. In het laatste document van eind 2017 vonden we de volgende informatie. De totale marktwaarde van de beleggingsportefeuille bedroeg $92,586 miljard en in Q4 deed het aankopen in maar liefst 1250 verschillende aandelen, goed voor ongeveer 15% van zijn volledige balans.

U zal waarschijnlijk denken dat het bedrag dat de Zwitsers in de markten steken, slechts een druppel op een hete plaat is. Dat is niet het geval. Wist u dat de Zwitsers 19,14 miljoen Apple-aandelen bezitten, goed voor 0,37% van de mastodont en goed voor $350 Apple-aandelen per Zwitser. Volgens bepaalde bronnen is de bank de 35 grootste belegger ter wereld. Begrijpt u dat wanneer zo’n grote spelers zich op de aandelenmarkten begeven, ook de Japanse centrale bank is in hetzelfde bedje ziek (en misschien zelfs de Fed, wie zal het zeggen), aandelen goed ondersteund worden en er records kunnen worden gebroken.

Koersexplosie

Met verbazing kijk ik naar zijn aandeel (ticker SNBN) dat op enkele jaren tijd is vervijfvoudigd. Het lijkt wel de grafiek van een cryptomunt! Dat is geen verrassing want de beursgenoteerde bank rijgt de winsten aan elkaar. De dividenden en de koerswinsten zorgden voor een recordwinst van §55 miljard. Er zijn slechts weinig ondernemingen die een dergelijke staat van diensten kunnen voorleggen.

Misschien kan de Nationale Bank van België (ticker BNB) daar een voorbeeld aannemen. Het aandeel leidt al jaren een slapend bestaan en trappelt ter plaatse. Ah spijtig, het heeft het recht niet meer om Belgische franken te drukken of laat staan ongebreideld euro’s de geldpers te laten rollen en er aandelen mee te kopen.

Einde experiment?
Hoe zal dit Zwitserse experiment eindigen? Daar hebben we het raden naar maar toch gaan we een gokje wagen ‘slecht’. De balans van de Zwitserse bank is al goed voor zo’n $850 miljard en zowat alles dat erop staat is uitgedrukt in dollar en euro. Als ze ooit ook maar een beetje die balans wil verminderen, dan zal alles terug naar de Zwitserse frank moeten gaan. Het spreekt voor zich dat die munt nogal een vlucht zou nemen en de initiële doelstelling om de munt te verzwakken in duigen doen vallen. Wat een dilemma!

Het ziet er dus naar uit dat de negatieve leidende rentevoet (vandaag -0,75%) in deze omstandigheden nooit zal kunnen worden verhoogd. De SNBN zal dus tot in de eeuwigheid zijn stimulerende beleid moeten aanhouden. Wat als ooit de inflatie in Zwitserland zou versnellen? Dan hebben de Zwitsers helemaal geen wapen meer om dit te counteren.

Wij in elk geval vinden dit experiment en deze interventie op zijn zachtst gezegd pervers en zelfs bijna misdadig. Zolang centrale banken dergelijke stappen kunnen zetten, kunnen de beurskoersen eigenlijk nooit sterk terugvallen.